Glutensiz Beslenme
Mayıs 29, 2024
Glüten hassasiyeti, çölyak gibi rahatsızlıklar veya glütenin
zararlarına yönelik bilinçlenme nedeniyle birçok kişi glutensiz beslenme
tercihinde bulunuyor. Sağlık yönünden birçok faydası olan glutensiz
diyet, çölyak gibi rahatsızlıklarda hayati önem taşırken, intoleransı
olan kişiler için ise yaşam kalitesinin yükselmesi anlamına geliyor.
Glutensiz beslenme nedir, nasıl yapılır merak ediyorsanız, tüm
detaylarıyla sizlerle paylaşıyoruz. Yazımızda şu konulara değineceğiz,
- Glutensiz beslenme nedir, neden günümüzde sağlık ve zindelik anahtarı kabul edilir açıklıyoruz.
- Ardından glutensiz diyet nasıl yapılır sizlerle paylaşacağız. İpuçlarımız sayesinde glutensiz beslenmenin püf noktalarını öğrenebilirsiniz.
- Glutensiz diyet yaparken uzak durulması gerekenler listemiz başucunuzda olacak!
- Glutensiz beslenmenin faydaları nelerdir yazımızda bulabilirsiniz.
Glutensiz Beslenme Nedir?
Glutensiz Beslenme Nedir?
Glutensiz beslenme, içerisinde gluten bulunmayan gıdaları içeren bir
beslenme şekli. Gluten arpa, buğday ve çavdarda bulunan bir protein. Bu
içerik bazı kişilerde rahatsızlık veren sindirim semptomlarına sebep
olması ile tanınıyor. Glutensiz beslenme, bu semptomların önlenmesini
sağlayarak kişinin rahat bir sindirim sistemine sahip olması için önem
taşıyor. Çölyak hastaları ya da gluten duyarlılığı olan kişiler,
glutensiz beslenerek yaşanabilecek gastrointestinal sorunların önüne
geçebilmekte. Buna ek olarak günümüzde birçok kişi gluten içermeyen
gıdalarla beslenerek yaşam kalitesini artırabiliyor.
Glutensiz beslenme, daha çok tıbbi gereklilik nedeniyle uygulanan bir diyet. Bu beslenme şekli gluten içeren hamur işi, ekmek, makarna gibi besinlerden yoksun içerik barındırıyor. Glutensiz diyeti uygulamak isteyen kişilerin aşırı işlenmiş gıdalardan, şeker ve doymuş yağ alımından kaçınması gerekiyor. Zira günümüzde paketli gıdaların birçoğunda gluten yer alıyor. Üstelik yulaf gibi doğasında gluten bulunmayan bazı tahıllar da, buğday ile aynı alanda işlendiğinde çapraz bulaşma sonucu gluten bulundurabiliyor. Bu nedenle glutensiz beslenme etiket okuma alışkanlığı ve özel bir alışveriş listesi yapmayı zorunlu kılıyor. Hatta glutensiz beslenmeye başlamak isteyen kişilerin uzman doktordan yardım alarak bu sürece başlamaları öneriliyor. Aynı zamanda çölyak hastalarının tüketmemesi gereken gıdaları iyi bilmeleri önemli, çünkü bu sorun söz konusu olduğunda vücudun verdiği reaksiyonlar kişi için hayati tehlike dahi oluşturabiliyor.
Glutensiz Diyet Nasıl Yapılır?
Glutensiz diyeti uygulamak isteyen kişilerin dikkat etmeleri gereken
bazı adımlar bulunuyor. Öncelikle, glutensiz diyet uygularken buğday,
arpa, çavdar ve yulaf gibi gluten içeren tahıllardan uzak durmalısınız.
Bu bağlamda ekmek, makarna, börek gibi hamur işleri, unlu mamuller ve
kek gibi yiyeceklerden kaçınmanız gerekiyor. Onun yerine glutensiz
diyetin temelini oluşturan gluten içermeyen tahıllarla
beslenebilirsiniz. Onlar arasında pirinç, mısır, darı, kinoa gibi
alternatifler mevcut. Ayrıca meyve, sebze, et, balık, yumurta gibi doğal
ve taze besinleri tercih ederek sağlıklı bir beslenme düzeni
oluşturabilirsiniz. İşlenmiş gıda ürünlerinden kaçınarak daha sağlıklı seçenekleri tercih etmeniz de önemli.
Peki glutensiz diyet nasıl yapılır, hamur işi hiç yememek mi gerekir?
Hayır… Eğer hamur işi yapmak isterseniz, glutensiz un
kullanabilirsiniz. Mısır unu, pirinç unu, badem unu gibi alternatif
unları kullanarak lezzetli tarifler hazırlayabilirsiniz. Diğer taraftan
alacağınız ürün etiketlerini dikkatlice okuyarak içerikleri kontrol
etmeli ve gluten içeren maddeleri tespit etmelisiniz. Üstelik maalesef
bu da yeterli değil. Restoranlarda yemek yerken veya dışarıda yemek
alırken gluten içermeyen seçenekleri tercih etmeli, garsona veya aşçıya
glutensiz tercihlerinizi iletmelisiniz.
Atıştırmalık olarak meyve, fındık, yoğurt gibi glutensiz seçeneklere
yönelebilirsiniz.Glutensiz diyeti daha eğlenceli hale getirmek için
glutensiz tarifleri keşfedebilirsiniz. Glutensiz ekmek, pizza, tatlı
gibi lezzetli alternatifler bulabilirsiniz. Bunun yanında glutensiz
diyeti uygulamadan önce bir beslenme uzmanına danışmanız önemli. Uzman
size kişiselleştirilmiş öneriler sunarak sağlıklı ve dengeli bir
beslenme planı oluşturmanıza yardımcı olabilir. Zira glutensiz diyeti
uygularken vücudunuzun ihtiyaç duyduğu besin maddelerini almak için
çeşitli gıdaları tercih etmeye özen göstermelisiniz. Sağlığınızı
desteklemek ve beslenmenizi çeşitlendirmek için doğru besin seçimlerini
yapmayı unutmamanız hayati önem arz ediyor. İşte bu kadar artık
glutensiz diyet nasıl yapılır biliyorsunuz.
Glutensiz Diyet Yaparken Uzak Durulması Gerekenler Nelerdir?
Glutensiz beslenmeyi uygulamak isteyenler için tercih edebileceği gıdalar şunlar:
- Pirinç, mısır, nohut, darı, karabuğday ve kinoa gibi buğday ve baklagiller
- Balık, tavuk, işlenmemiş et gibi et ürünleri
- Yumurta, tam yağlı süt, az yağlı süt, yoğurt, işlenmiş peynir gibi süt ürünleri
- Meyve ve sebzeler
- Mısır unu, mercimek unu, pirinç unu gibi gluten içermeyen tahıl ve unlu mamuller
- Tahin, reçel, bal, kakao, tüm sirkeler (malt sirkesi hariç), salçalar
- Meyve ve sebze suları, çay, kahve ve maden suyu gibi içecekler
Glutensiz diyet yaparken kaçınılması gereken gıdalara örnek olarak ise şunlar verilebilir:
- Buğday, arpa, yulaf, yulaf lapası, çavdar, pudra şekeri, kabartma tozları gibi tahıl ve unlu mamulleri
- Makarna ve erişteler
- Ekmek, kekler, bisküviler ve hamur işleri
- Atıştırmalık besinler: Krakerler, önceden paketlenmiş hazır yiyecekler, kavrulmuş kuruyemişler, aromalı cipsler, çubuk krakerler
- Üzerinde glutensiz ibaresi bulunmayan paketli gıdalar
- Terbiyeli çorbalar, unlu yemekler
- İçerisine ekmek, galeta unu ve un eklenen köfteler
- Bulgur türevleri
Glutensiz Beslenmenin Faydaları Nelerdir?
Glutensiz beslenmenin birçok faydası bulunuyor. Glutensiz beslenmenin faydaları şunlar:
- Glutene karşı intoleransı bulunan kişilerde halsizlik daha sık görülüyor. Özellikle gluten ağırlıklı öğünlerden sonra yorgunluktan ve uyku halinden şikayet edilebiliyor. Bu nedenle glutensiz beslenmenin faydaları arasında zindelikten bahsetmek mümkün.
- Glutenli yemekler sonrasında meydana gelen inflamasyon, bağırsaklara zarar verebiliyor. (Kaynak) Bu iltihaplanma vücuttaki demiri ve besin emilimini etkiliyor. Demir seviyesindeki düşüş kişinin yorgun, halsiz hissetmesine neden oluyor. Bunun aksine, glutensiz beslenme vücudun kendini onarmasını sağlarken enerji seviyesinin yükselmesine katkıda bulunuyor.
- Gaz, şişkinlik ve halsizlik beslenme eksikliği ve bozulmuş bir sindirim sisteminden kaynaklanıyor. Sağlıklı olabilecek glutensiz besinleri tüketmek bu stres faktörlerinin ortadan kaldırılmasını sağlayarak metabolizmanın dengeye girmesine yardım ediyor.
- Gluten alerjisi olan kişiler gluten içeren bir besin tükettiklerinde, vücutta bağışıklık tepkisi harekete geçiyor. Bu durumda eklemlerde iltihaplanmalar, ağrılar görülebiliyor. Glutensiz beslenme sayesinde eklem ağrılarının hafiflemesine ve iltihabın önlenmesine destek sağlayabilirsiniz. (Kaynak)
- Glutene duyarlı kişilerde demir, kalsiyum gibi önemli mineraller düşük düzeyde bulunuyor. Kalsiyum kemik sağlığında önemli bir role sahip. Glutensiz beslenme kemik sağlığınızı olumlu yönde etkileyebiliyor.
- Glutensiz beslenmenin sağladığı faydalar sadece bu kadarla sınırlı değil. Bu beslenme şekli aynı zamanda kan şekerini dengelemeye; reflü şikayetlerini, baş ağrılarını hafifletmeye ve saç dökülmesi gibi problemleri azaltmaya yardımcı olabiliyor.
